Πλησιάζει η ημέρα έναρξης των εργασιών του 8ου Συνεδρίου του Κινήματος. Φυσικά κανείς δεν περιμένει θαύματα. Αν μάλιστα κανείς λάβει υπόψη του τον τρόπο που "στήθηκε" αυτό το Συνέδριο (διορισμός ΚΟΕΣ, ΝΟΕΣ, εκλογικές διαδικασίες κ.λ.π.) και τον εξωφρενικά μεγάλο αριθμό των Συνέδρων, μάλλον απαισιόδοξος πρέπει να είναι.
Παρ΄ όλα αυτά πρέπει να αναζητήσουμε τα "ζητούμενα" αυτού του Συνεδρίου. Κι αυτά δεν μπορεί να είναι άλλα παρά η ΑΛΛΑΓΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ, η ΕΣΩΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ , ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΝΕΑΣ ΗΓΕΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ, η ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΝΕΟΛΑΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ.
Είναι περισσότερο από σαφές ότι μετά τις εσωκομματικές εκλογές πραγματική ενότητα στο ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει. Δεν έχει νόημα να αναζητήσουμε τις ευθύνες, αλλά το πως θα ξεπεράσουμε την εσωκομματική κρίση και θα βγούμε από αυτήν την διαδικασία ενωμένοι και δυνατοί. Το εγχείρημα είναι δύσκολο, όχι όμως ακατόρθωτο. Κατ΄ αρχήν πρέπει να ξεφύγουμε από την λογική του "ο νικητής τα παίρνει όλα". Πρέπει να γίνει κατανομή ρόλων σε όλες τις συνισταμένες και να επιδιωχθεί η σύνθεση απόψεων και πολιτικών θέσεων, έτσι ώστε ο καθένας δουλεύοντας για το "εγώ" του, να δουλεύει παράλληλα και για το "εμείς".
Όσοι εξέθρεψαν τον διχασμό στην βάση έχουν την ευθύνη να πείσουν τους "δικούς τους" ότι η μάχη για την ηγεσία κρίθηκε και τώρα υπάρχει μπροστά μας η μάχη για την προοπτική του ενιαίου Κινήματός μας. Και ο Πρόεδρος, όμως, έχει ευθύνη να πείσει ότι είναι Πρόεδρος του ενιαίου Κινήματός μας κι όχι μόνο των υποστηρικτών του.
Η νέα ηγετική ομάδα, υπό τις παρούσες συνθήκες, πρέπει να έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Κατ΄αρχήν πρέπει να σηματοδοτεί την περιλάλητη (και περιπόθητη) ανανέωση. Κι η ανανέωση δεν μπορεί να έχει -μόνο- ηλικιακά χαρακτηριστικά, αλλά και -κυρίως- πολιτικά. Πρόσωπα φθαρμένα στην συνείδηση των πολιτών πρέπει -οικειοθελώς ή μη - να φύγουν από το προσκήνιο. Όσοι τις τελευταίες δεκαετίες διαχειρίσθηκαν το Κίνημα, ως ηγετική ομάδα, δεν έχουν - και δεν μπορούν - τίποτα καινούργιο να προσφέρουν. Το μέλλον ανήκει σ΄ αυτούς που αναδείχθηκαν μέσα από τα κοινωνικά κινήματα, που έδρασαν στην πραγματική ζωή και όχι στην εικονική πραγματικότητα της Χαριλάου Τρικούπη και πέριξ. Σ΄ αυτούς που εκπροσωπούν το νέο κι ας είναι 50 και ετών, γιατί δεν διαχειρίσθηκαν κυβερνητική ή κομματική εξουσία, άρα είναι άφθαρτοι και μη μολυσμένοι από τους μηχανισμούς.
Απαιτείται μια ισχυρή, σφικτή (ολιγομελής) ηγετική ομάδα, η οποία - επιτέλους- θα παράγει πολιτική και δεν θα μοιράζει απλώς θέσεις σε αρεστούς και αυλοκόλακες. Σ΄ αυτά τα πλαίσια πρέπει να καθιερωθούν διακριτοί ρόλοι για κάθε όργανο και ιδιαίτερα για το περιβόητο Γραφείο του Προέδρου, το οποίο, υπό κανονικές συνθήκες, σε ένα σοσιαλιστικό κόμμα έχει μόνο διεκπαιρεωτικές αρμοδιότητες κι όχι παραγωγής πολιτικής. Όλα τα Όργανα πρέπει να είναι ολιγομελή και να υπηρετούν την λογική της παραγωγικής συζήτησης των θεμάτων και της δυνατότητας λήψης πολιτικών αποφάσεων και υλοποίησης αυτών κι όχι την λογική του βολέματος ημετέρων με μια καρέκλα.
Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι το Κίνημά μας είναι αποκομμένο από την Νεολαία κι οι περισσότεροι Νεολαίοι που υπάρχουν στο Κίνημα, έχουν καταντήσει κακέκτυπα αντίγραφα των κατεστημένων προσώπων, αφού, συνήθως χρησιμοποιούνται από αυτά ως μηχανισμοί κομματικής ανόδου. Το νέο αίμα έπαψε να ρέει στο ΠΑΣΟΚ και οι νέοι κοιτάζουν το Κίνημά μας διστακτικά, αφού βλέπουν ότι δεν υπάρχει ρόλος γι΄ αυτούς. Έτσι θέλγονται από άλλα κόμματα που (επικοινωνιακά ή όχι δεν έχει σημασία), σηματοδοτούν με κινήσεις τους το νέο και πρωτοποριακό. Πρέπει να επανιδρυθεί η Νεολαία ΠΑΣΟΚ, ως αυτόνομη Οργάνωση. Θα είναι έντονα κριτική; Ναι!, θα είναι ίσως επικριτική; Ναι! Ας μην φοβόμαστε, όμως την κρίση και την επίκριση της δικιάς μας Νεολαίας. Είναι υγεία για ένα σοσιαλιστικό ανοιχτό Κίνημα.
Αλίμονο εάν η Νεολαία δεν είναι επαναστατική.
Κάποτε το ΠΑΣΟΚ είχε μια σχέση αλληλοτροφοδότησης στελεχών με τα κοινωνικά κινήματα. Υπήρχε συμπόρευση και αλληλοστήριξη. Σήμερα δείχνουμε να τα φοβόμαστε, ή να τα θεωρούμε γραφικά και τα αιτήματά τους εκτός πραγματικότητας. Γίναμε πραγματιστές; Όχι, γίναμε συμβιβασμένοι. Μας διαφεύγει όμως ο βασικός λόγος δημιουργίας κοινωνικών κινημάτων. Δημιουργούνται για να καλύψουν πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας που δεν μπορούν να εκφραστούν από τους υφιστάμενους φορείς (Κόμματα, Συνδικάτα κ.λ.π.). Συνεπώς δεν θα έπρεπε να τα βλέπουμε ανταγωνιστικά, αλλά συμπληρωματικά στην διαμόρφωση της πολιτικής μας. Υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι πράγματι στοχεύουμε στην ριζική αλλαγή της διαμορφωμένης κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής κατάστασης κι όχι στην βελτίωσή της.
Κι εδώ ερχόμαστε στο τεράστιο ζήτημα της αλλαγής πολιτικής. Έχουμε πολύ - και πολλοί- μιλήσει για την αναγκαιότητα αλλαγής πολιτικής. Έχουμε υπερθεματίσει σε "αριστερές στροφές", "σοσιαλιστικές πολιτικές" και άλλα τέτοια. Όλα αυτά, όμως είναι κενά περιεχομένου να δεν συνοδεύονται με απαντήσεις στα ερωτήματα '"τι σημαίνει αριστερά στον 21ο αιώνα", "τι είναι σοσιαλιστικό σήμερα", "ποια είναι η κοινωνική βάση που θα στηρίξει μιαν αριστερή πολιτική".
Η αναζήτηση της έννοιας της αριστεράς στον 21ο αιώνα δεν είναι ελληνική ανάγκη, αλλά παγκόσμια. Όμως ένα προοδευτικό, σοσιαλιστικό Κίνημα πρέπει να ξεκινήσει την αναζήτηση από τις κοινωνικές δυνάμεις που επιθυμεί να εκφράσει. Να αναζητήσει τους σημερινούς "μη προνομιούχους", που έχουν άλλα χαρακτηριστικά από αυτούς της δεκαετίας του 1980, να σκύψει πάνω στα προβλήματά τους και να αναζητήσεις λύσεις. Η κοινωνία σήμερα δεν αρκείται σε γενικόλογες εξαγγελίες. Είναι πιο ώριμη. Απαιτεί ανάλυση, σχεδιασμό προσαρμοσμένο στην σύγχρονη πραγματικότητα και υλοποιήσιμες λύσεις. Συνεπώς αριστερά μεν, αλλά αριστερά του σήμερα και του αύριο κι όχι του χθες Διαθέτουμε ως Κίνημα τα περισσότερα "επιμορφωτικά" και "επιστημονικά" κέντρα, τα οποία, δυστυχώς, τα χρησιμοποιούμε για το "βόλεμα" των πικραμένων, αντί να αποτελούν "δεξαμενές" σκέψης, πολιτικού προβληματισμού και πολιτικών αναλύσεων, που θα τροφοδοτούν τα πολιτικά καθοδηγητικά μας Όργανα με θέσεις. Το πρόγραμμά μας, όντως, είναι ένα σύγχρονο προοδευτικό πρόγραμμα. Γενικόλογο, όμως, αποσπασματικό, εμπεριέχων ταυτόχρονα και σοσιαλιστικές προτάσεις και νεοφιλελεύθερες. Δεν έχει σαφές στίγμα που να το κάνει μοναδικό, που να εμπνέει.
Και η έμπνευση είναι αυτή που λείπει σήμερα από το Κίνημα. Η έμπνευση που παράγει ενθουσιασμό και επιθυμία για δράση. Για πραγματική δράση κι όχι ασκήσεις επί -κομματικού - χάρτου. Όταν δεν έχουμε πείσει τα μέλη μας για τις προοπτικές του Κινήματος, πως θα πείσουμε την Κοινωνία; Όταν έχουμε διαλύσει τις Οργανώσεις μας κι έχουμε μετατρέψει το ΠΑΣΟΚ σε "κόμμα στελεχών" ποιος θα βγει στην κοινωνία να παλέψει για τις θέσεις μας; Ναι η Οργάνωση θέλει αλλαγές, ναι οι κοινωνικές συνθήκες είναι σήμερα διαφορετικές, ναι υπάρχουν προβλήματα, όμως, χωρίς Οργάνωση δεν έχουμε μέλλον!
Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Η κατάσταση είναι δύσκολη. Όμως τίποτα δεν χάθηκε, φτάνει...
Φτάνει να συνέλθουμε. Φτάνει να αφουγκραστούμε την κοινωνία που φωνάζει (ουρλιάζει θα έλεγα): Δεν είναι στραβός ο γιαλός, στραβά αρμενίζουμε.
Δεν είμαι "πολιτικός αναλυτής", δεν είμαι "ειδικός", δεν είμαι "κομματικό στέλεχος". Ζω, όμως μέσα στην Κοινωνία, παίρνω τα μηνύματά της. Και πονάω για το ΠΑΣΟΚ.
Όσοι το πονάμε λοιπόν ας κάνουμε κάτι.
"οι καιροί ου μενετοί".